Lutenitsa sos

Kışlık hazırlıklarıma Balkan mutfağından soslarla devam ediyorum şimdilik. Bir önceki tarifimdeki ajvar sosu beğenince, yakın lezzetteki lutenitsa sosu da denemeye karar verdim. Yaptığım bir dizi araştırmadan sonra lutenitsa sosun, soğansız ajvar sosa arzuya göre sirke ve havuç eklenerek hazırlandığını öğrendim. Tarif neredeyse aynı bir öncekiyle yani. Farklı olan sirke eminim ki yakışır sosa ancak mideme dokunduğundan domatesin asitinin yeteceğini düşünerek tarifime eklemedim. Sotelenmiş havuç rendesiyle de tatlı bir sos elde edeceğime inandım. Sonuçta en az ajvar sos kadar lezzetli bir sos elde ettim, çok mutluyum. Yalnız bu sosların kötü bir yanı var, insanı daha çok ekmek tüketmeye teşvik ediyor :) Hem lutenitsayı hem de ajvar sosu kahvaltılarda, makarnalarda, etin yanında ve dip sos olarak tüketebiliriz. Hatta bazı yorumlarda farklı bir lezzet elde etmek için İtalya'da pizza tabanında da kullanıldığını okudum, ki denemek için sabırsızlanıyorum 😋

Malzemeler :
☆ 1 kg patlıcan
☆ 1 kg kırmızı kapya biber
☆ 1 kg domates
☆ Yarım kg havuç
☆ 6 diş sarımsak
☆ 1 çay bardağı ayçiçek yağı
☆ Yarım çay bardağı zeytinyağı
☆ tuz, toz şeker, pul biber, karabiber

Yapılışı :
♤ Yıkanıp kurulanan patlıcan ve kırmızı biberler közlenir. Fırında közlemek için; yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizilen sebzeler kürdanla delindikten sonra, 200° fırında alt üst çevrilerek 40 dakika kadar pişirilir.
♤Közlenen sebzelerin kabukları kolay soyulabilsin diye kalın bir poşetin içine alınıp ağzı kapatılarak biraz bekletilir.
♤ Büyük bir tencerede ayçiçek yağı ısıtılıp küp küp doğranmış domatesler eklenir, suyunu çekene dek kaynamaya bırakılır.
♤ Havuçlar rendelendikten sonra başka bir kapta çok az yağla sotelenir. (Resim 3)
♤ Közlenmiş sebzeler elle dokunulabilir ısıya geldiğinde, kabukları soyulur, varsa içindeki çekirdekler çıkarılır, küçük küçük doğranır. (Resim 2)
♤ Kaynamakta olan domatesler suyunu çekince, soyulup ince kıyılmış sarımsaklar, sotelenmiş havuç rendesi, közlenmiş sebzeler, zeytinyağı, 1 tatlı kaşığı tuz, 1 yemek kaşığı toz şeker, 1 yemek kaşığı pulbiber ve 1 tatlı kaşığı toz karabiber eklenir. Baharatları damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz.
♤ 5 dakika kadar hep birlikte kaynadıktan sonra blender yardımıyla püre haline getirilir.
♤ 10 dakika kadar daha kaynatılır. Bu sırada ağzı mutlaka kapalı kalsın, püre puflayarak dışarı atlıyor yoksa :)
♤ Kışlık saklanacaksa, sos kısık ateşte kaynarken temiz ve kuru kavanoza konup, kaynatılmış temiz ve kuru kapakla sıkıca kapatılır. Elinizi yakmamaya dikkat edin. Beyaz havlu serili bir zemine ters çevrilerek, kapak aşağıda kalacak şekilde konur. Bu aşamada sos soğurken içindeki hava kapaktan çıkacak, konservelenmiş olacaktır. (Resim 4)
♤ Ertesi gün soğuyan kavanozlar kontrol edilerek konservenin tutup tutmadığı anlaşılır. Havluda leke ıslaklık varsa, veya kapağın ortası içe çökmemişse konserve tutmamış demektir, buzdolabına kaldırabilirsiniz. Tutmuş konservelerinizi güneş görmeyen serin ve kuru bir yerde 1 yıl boyunca saklayabilirsiniz. (Resim 1)

Afiyet olsun 😊

Ajvar sos

Ağustos böceği gibi koca yazı sadece yiyip içip gezerek geçirirsek kışın ne yer ne içeriz sonra 😮 Karınca gibi kenara köşeye bir şeyler koyalım ki yazdan, kışın önümüzden beri gelsin 😉 Sonra allah muhafaza, kış çok çetin geçse pazara markete çıkamasak naparız 😉 Bu felsefeyle  kışa hazırlıklar yapmaya calışırım yıllardır. Ama itiraf ediyorum çok zahmetli işlere girişmiyorum. Bir keresinde tarhana yapmıştım, aman allahım bir hafta uğraştım durdum, sonra bir daha hiç kalkışmadım. Çok zahmetli, yapanların ellerini öperim, emeğe saygımdan pazarlık etmeden aldığım ender ürünlerdendir. En fazla 1 gün süren hazırlıkları tercih ediyorum. Biraz ondan biraz bundan mevsiminde taze taze ne varsa saklamaya çalışıyorum. Tabi saklama koşulları da tartışılıyor bir yandan ne kadar sağlıklı diye ama mevsimsiz yetişeni yemekten sağlıklıdır yine de diye düşünüyorum.
Bu yaz da ucundan kıyısından başlasam derken dün ilk çalışmalarımı tamamladım. Kabak çiçeklerimi zeytinyağlı içle doldurup dondurucuya koydum. Sonra da bu enfes sosu hazırladım en hızlısından, üstelik ilk kez, ama sonuç muhteşem. İlk denemeler genelde çok lezzetli olur ya bu da öyle oldu 😀 Kışa kadar kalır mı bilmiyorum, ilk yarım kavanoz bitmiş bu sabah kahvaltıda :) En çok da patlıcan yemeyen oğlum yemiş, tabi ki içinde patlıcan olduğunu bilmeden 😉😉😉 Unutmadan tarife geçiyorum;)

Malzemeler :
☆ 1 kg patlıcan
☆ 1 kg kırmızı kapya biber
☆ 1 kg domates
☆ 1 orta boy kuru soğan
☆ 6 diş sarımsak
☆ 1 çay bardağı ayçiçek yağı
☆ Yarım çay bardağı zeytinyağı
☆ tuz, toz şeker, pulbiber, karabiber

Yapılışı :
♤ Öncelikle hazırlığa 2 kg patlıcanla başlamıştım. Közleme sonrası soyunca çok çekirdekli olduğunu gördüm, neredeyse yarısını attım. Bu nedenle tarife 1 kg patlıcan yazdım.
♤ Yıkanıp kurulanan patlıcan ve kırmızı biberler közlenir. Yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizip kürdanla delikler açtım, 200° fırında alt üst çevirerek 40 dakika kadar pişirdim. Sonra kalın bir poşetin içine koyup ağzını sıkıca bağladım, böylece çok kolay soyuldular.
♤ Büyükçe bir tencerede ayçiçek yağı ısıtılıp, ince doğranmış kuru soğan ve sarımsak eklenir.
♤ Soğanlar altın rengine dönünce küp küp doğranmış domatesler eklenir. (Resim 2)
♤ Bu arada közlenmiş sebzeler elle dokunulabilir ısıya geldiğinde, kabukları soyulur, varsa içindeki çekirdekler çıkarılır, küçük doğranır.
♤ Domatesler suyunu cekene kadar kavrulunca közlenmiş sebzeler, zeytinyağı, 1 tatlı kaşığı tuz, 1 yemek kaşığı toz şeker, 1 yemek kaşığı pulbiber ve 1 tatlı kaşığı toz karabiber eklenir. Baharatları damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz. (Resim 3)
♤ 5 dakika kadar hep birlikte kaynadıktan sonra blender yardımıyla püre haline getirilir.
♤ 10 dakika kadar daha kaynatılır. Bu sırada ağzı mutlaka kapalı kalsın, püre puflayarak dışarı atlıyor yoksa :)
♤ Kışlık saklanacaksa, sos kısık ateşte kaynarken temiz ve kuru kavanoza konup, kaynatılmış temiz ve kuru kapakla kapatılır. Beyaz havlu serili bir zemine ters çevrilerek, kapak aşağıda kalacak şekilde konur. Bu aşamada sos soğurken içindeki hava kapaktan çıkacak, konservelenmiş olacaktır. (Işık nedeniyle resmini çekemedim dün gece, bugün de kaldırmış Hatice abla tuttu diye :( )
♤ Ertesi gün soğuyan kavanozlar kontrol edilerek konservenin tutup tutmadığı anlaşılır. Havluda leke ıslaklık varsa, veya kapağın ortası içe çökmemişse konserve tutmamış demektir, buzdolabına kaldırabilirsiniz. Tutmuş konservelerinizi serin ve kuru bir yerde 1 yıl boyunca saklayabilirsiniz.

Afiyet olsun 😊